انواع پکینگ آب بندی و راهنمای انتخاب پکینگ مناسب
دسته‌بندی کلی بر اساس جنس و مواد اولیه
پکینگ‌ها در انواع مختلفی ساخته می‌شوند که هر کدام برای دما، فشار و محیط شیمیایی خاصی مناسب هستند.
| جنس پکینگ | مواد تشکیل‌دهنده | مزایا | معایب | کاربردهای معمول |
|---|---|---|---|---|
| پکینگ تفلونی (PTFE) | تفلن خالص یا رشته‌های تفلن | - مقاومت شیمیایی عالی - اصطکاک بسیار پایین - محدوده دمایی خوب (۲۰۰- تا ۲۶۰°C) |
- رسانایی حرارتی پایین - خزش (Cold Flow) تحت فشار |
- شیرهای صنایع شیمیایی و دارویی - محیط‌های خورنده (اسیدها، بازها، حلال‌ها) - مواد غذایی و نوشیدنی (تمیزکاری آسان) |
| پکینگ گرافیتی | الیاف کربن یا گرافیت فشرده | - مقاومت حرارتی بسیار عالی (تا ۴۵۰°C در هوا و تا ۳۰۰۰°C در خلأ) - خودروان‌کاری عالی - مقاومت در برابر خزش |
- مقاومت مکانیکی پایین (شکننده) - در محیط‌های اکسیدکننده قوی مقاوم نیست |
- پمپ‌ها و شیرهای دما بالا (بخار، روغن داغ) - اگزوز و سیستم‌های احتراق - صنایع نفت، گاز و پتروشیمی |
| پکینگ آزبست | الیاف معدنی آزبست | - مقاومت حرارتی و مکانیکی عالی | - سمی و سرطان‌زا | به دلیل خطرات سلامتی در اکثر کشورها استفاده نمی‌شود. |
| پکینگ ارگانیک / گیاهی | الیاف طبیعی (کتان، پنبه، جوت) | - انعطاف‌پذیری و چگالی خوب - قیمت مقرون‌به‌صرفه |
- مقاومت کم در برابر حرارت (حداکثر ۱۰۰°C) - مستعد پوسیدگی در محیط‌های مرطوب |
- آب سرد و گرم - روغن‌های هیدرولیک و روان‌کاری غیرخورنده - هوای فشرده (در دما و فشار پایین) |
| پکینگ آرامید (کِولار) | الیاف مصنوعی بسیار مقاوم (آرامید) | - استحکام مکانیکی بسیار بالا - مقاومت سایشی عالی - مقاومت حرارتی خوب (تا ۳۰۰°C) |
- قیمت نسبتاً بالا - مقاومت شیمیایی در برخی اسیدها ضعیف است |
- محیط‌های با فشار و سرعت بالا - پمپ‌های سانتریفیوژ - صنایع کاغذسازی و فولاد |
| سیلیکونی | الیاف سیلیکون | - انعطاف‌پذیری بالا در دماهای پایین - مقاومت خوب در برابر ازن و هوا |
- مقاومت مکانیکی پایین - محدوده دمایی متوسط |
- صنایع غذایی و دارویی (غیرسمی) - محیط‌های با دمای متغیر |
دسته‌بندی بر اساس شکل و نوع بافت
شکل پکینگ نیز در عملکرد آن بسیار مؤثر است.
| نوع پکینگ | شکل | ویژگی‌ها و کاربرد |
|---|---|---|
| پکینگ حلقوی (چهارگوش) | متداول‌ترین نوع. به صورت حلقه‌های برش‌خورده (رینگ) استفاده می‌شود. برای طیف وسیعی از کاربردها. | |
| پکینگ بافته‌شده (Braided) | به صورت کلاف طولانی. برای آب‌بندی میله‌ها (استم پکینگ) و شیرها استفاده می‌شود. | |
| پکینگ پیچی (Coil Packing) | به صورت فنر پیچ‌خورده. نصب آسان و عملکرد یکنواخت. برای شیرها و اتصالات. | |
| پکینگ لاستیکی | - | معمولاً اورینگ یا گسکت‌های الاستومری. برای آب‌بندی ساکن (استاتیک) بین دو سطح فلنج. |
خلاصه انتخاب بر اساس کاربرد (چک‌لیست سریع)
برای انتخاب صحیح، به این سه سؤال پاسخ دهید:
-
چه سیالی را آب‌بندی می‌کنید؟ (آب، بخار، اسید، روغن، گاز؟)
-
دما و فشار چقدر است؟ (دمای محیط؟ داغ؟ بسیار داغ؟)
-
سرعت و نوع حرکت چیست؟ (شیر که چرخشی است؟ پمپ که رفت‌وبرگشتی است؟ آب‌بندی ساکن؟)
| کاربرد | پیشنهاد اول | پیشنهاد جایگزین |
|---|---|---|
| آب سرد و گرم (شیرهای خانگی) | پکینگ تفلنی (PTFE) | پکینگ ارگانیک (کتان) |
| بخار داغ (Steam) | پکینگ گرافیتی | - |
| اسیدها و مواد شیمیایی خورنده | پکینگ تفلنی (PTFE) | - |
| روغن‌های داغ و هیدرولیک | پکینگ گرافیتی یا آرامید | پکینگ تفلنی |
| هوای فشرده | پکینگ تفلنی | پکینگ ارگانیک (برای فشار پایین) |
| صنایع غذایی و دارویی | پکینگ تفلنی خالص غذایی (FDA) یا سیلیکونی | - |
| سیستم‌های دما و فشار بسیار بالا | پکینگ گرافیتی | پکینگ آرامید |
نکات مهم نصب و استفاده
-
نصب صحیح: پکینگ باید به اندازه مناسب برش بخورد و حلقه‌ها به صورت اریب (۴۵ درجه) برش داده شوند تا درزها روی هم نیفتند.
-
سفت‌کردن مناسب: پس از نصب، شیر یا پمپ را به نرمی سفت کنید و پس از راه‌اندازی و گرم شدن، اگر نشتی داشت، کمی بیشتر سفت کنید. سفت‌کردن بیش از حد باعث سوختن پکینگ و سایش شدید می‌شود.
-
مشاوره با کاتالوگ: همیشه بهترین منبع برای انتخاب پکینگ، کاتالوگ و جداول انتخاب (Selection Guide) سازنده پکینگ است که دقیقاً مشخص می‌کند هر نوع برای چه دما، فشار و محیطی مناسب است.
امیدوارم این اطلاعات به شما کمک کند. برای انتخاب نهایی، اگر نوع سیال، دما و فشار دقیق را بگویید، می‌توانم راهنمایی دقیق‌تری ارائه