نوار نسوز فایبرگلاس یا سرامیکی؛ کدام بهتر است؟

۲. معرفی و ساختار انواع نوار نسوز

۲.۱ نوار نسوز فایبرگلاس

نوار نسوز فایبرگلاس از الیاف شیشه‌ای مقاوم در برابر حرارت بافته می‌شود و به‌عنوان یک عایق حرارتی و الکتریکی سبک، انعطاف‌پذیر و بادوام در صنایع مختلف کاربرد دارد. این نوارها معمولاً تا دمای حدود 550 تا 600 درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌کنند و در انواع ساده، چسب‌دار یا با روکش آلومینیومی عرضه می‌شوند. به دلیل مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی، خوردگی و کشش، در عایق‌کاری لوله‌ها، درزگیری درب‌های کوره، محافظت از کابل‌ها و تجهیزات الکتریکی، و حتی در صنایع خودروسازی و پتروشیمی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• جنس: بافته شده از الیاف شیشه‌ای (Glass Fiber) با مقاومت حرارتی بالا.
• ویژگی‌ها:
  
  • دمای کارکرد مداوم حدود °C 550 (با روکش سیلیکون یا گرافیت کمی بالاتر).
  • مقاومت کششی و انعطاف‌پذیری عالی.
  • خاصیت عایق الکتریکی خوب.
  • مقاوم در برابر بیشتر مواد شیمیایی.
• کاربردها: عایق‌پیچی لوله‌های بخار، حفاظت کابل، درزگیر در سیستم‌های گرمایشی، عایق‌کاری در صنایع غذایی و دارویی.

۲.۲ نوار نسوز سرامیکی

نوار نسوز سرامیکی از الیاف آلومینوسیلیکاتی بافته‌شده تولید می‌شود و به‌دلیل تحمل دمای بسیار بالا (تا حدود 1260 تا 1300 درجه سانتی‌گراد)، یکی از مقاوم‌ترین گزینه‌ها برای عایق‌کاری حرارتی در صنایع سنگین محسوب می‌شود. این نوارها در برابر شوک حرارتی، مواد شیمیایی، خوردگی و جریان الکتریکی مقاومت بالایی دارند و در مدل‌های مختلف مانند ساده، سیم‌دار (با استحکام مکانیکی بیشتر) و فویل‌دار (با روکش آلومینیومی برای افزایش مقاومت) عرضه می‌شوند. کاربرد آن‌ها شامل درزبندی درب کوره‌ها، عایق‌کاری لوله‌ها، اگزوز ماشین‌آلات، تجهیزات پتروشیمی و نیروگاهی، و حتی لباس‌های نسوز صنعتی است. نوار سرامیکی به‌عنوان جایگزینی ایمن و غیرسمی برای نوارهای آزبستی، در محیط‌های با دمای بالا و شرایط سخت عملکردی بی‌نظیر دارد.

• جنس: ساخته شده از الیاف سرامیکی بر پایه آلومینا–سیلیکا (Al₂O₃–SiO₂).
• ویژگی‌ها:
  
  • دمای کارکرد مداوم °C 1260 و لحظه‌ای تا حدود °C 1400.
  • مقاومت بسیار بالا به شوک حرارتی.
  • چگالی کمتر و وزن سبک‌تر نسبت به فایبرگلاس.
  • پایداری در برابر فلزات مذاب و مواد شیمیایی خاص.
• کاربردها: عایق درب کوره‌ها، عایق لوله‌ها و مخازن داغ، سیستم‌های اگزوز صنعتی، عایق‌کاری توربین‌ها.

۳. مقایسه ویژگی‌های نوار نسوز

۴. مزایا و معایب دو نوع نوار نسوز

نوار فایبرگلاس

• مزایا: انعطاف‌پذیر، ارزان‌تر، عایق الکتریکی عالی.
• معایب: محدودیت دمایی نسبت به سرامیک، حساس‌تر به شوک حرارتی.

نوار سرامیکی

• مزایا: تحمل دمای بسیار بالا، مقاومت شیمیایی و حرارتی ممتاز.
• معایب: قیمت بالاتر، کمی شکننده‌تر نسبت به فایبرگلاس.

۵. انتخاب مناسب بهترین نوار نسوز

• اگر دمای کاری کمتر از °C 550 است، انعطاف‌پذیری و قیمت پایین مهم است → فایبرگلاس انتخاب بهتری است.
• اگر دمای کاری بالاتر از °C 600 یا محیط دارای شوک حرارتی و تماس با شعله مستقیم است → سرامیک انتخاب مطمئن‌تری است.

۶. جمع‌بندی

هر دو نوع نوار نسوز، بسته به شرایط پروژه، می‌توانند نقش کلیدی در افزایش عمر تجهیزات و بهبود ایمنی داشته باشند. شناخت دقیق ویژگی‌های فنی و محدودیت‌های هر کدام، به مهندسان و کاربران کمک می‌کند تا انتخابی اقتصادی و ایمن انجام دهند.