1. واشرهای غیرفلزی (Non-Metallic Gaskets)

واشرهای غیرفلزی فلنج، آب‌بندهایی انعطاف‌پذیر هستند که از موادی مثل لاستیک‌های صنعتی (NBR، EPDM، سیلیکون)، تفلون (PTFE)، ورق‌های نسوز فایبرگلاس یا الیاف معدنی، و گرافیت فشرده بدون روکش فلزی ساخته می‌شوند. این نوع واشر به دلیل نرمی و قابلیت تطبیق با ناهمواری سطح فلنج، برای فشارهای کم تا متوسط و دماهای معمولی تا نسبتاً بالا، عملکرد مطمئنی ارائه می‌دهند و در برابر بسیاری از مواد شیمیایی، آب و بخار مقاومت دارند. به‌طور گسترده در لوله‌کشی آب، سیستم‌های بخار کم‌فشار، صنایع شیمیایی سبک، HVAC و تأسیسات عمومی به کار می‌روند، جایی که نیاز به آب‌بندی مؤثر با هزینه و پیچیدگی کمتر وجود دارد.

انواع واشر نسوز برای فلنج

  • مواد رایج: کائوچو (NBR, EPDM)، ورق نسوز فایبرگلاس یا آزبست، PTFE (تفلون)، گرافیت فشرده، لاستیک‌های سیلیکونی.
  • ویژگی‌ها: انعطاف‌پذیر، مناسب سطوح فلنج نرم یا شرایط فشار و دمای متوسط.
  • کاربرد: لوله‌کشی‌های آب، بخار کم‌فشار، مواد شیمیایی سبک، سیستم‌های HVAC.

2. واشرهای نیمه‌فلزی (Semi-Metallic Gaskets)

واشرهای نیمه‌فلزی برای فلنج، ترکیبی از بخش‌های فلزی و غیرفلزی هستند که مزیت استحکام مکانیکی بالا را با انعطاف‌پذیری و آب‌بندی عالی ادغام می‌کنند. بخش فلزی (معمولاً از استیل ضدزنگ، اینکونل یا سایر آلیاژهای مقاوم به خوردگی) ساختار و تحمل فشار/دما را تأمین می‌کند، در حالی که لایه‌های پرکننده غیرفلزی مانند گرافیت فشرده یا PTFE باعث ایجاد آب‌بندی کامل در برابر مایعات و گازها می‌شوند. رایج‌ترین انواع آن شامل واشر اسپیرال‌واند (Spiral Wound) با نوار مارپیچ فلزی–غیرفلزی، واشر کم‌پروفایل (Kammprofile) با هسته فلزی شیارخورده و پوشش نرم، و واشر جکت‌دار (Metal Jacketed) با مغزی غیر فلزی و روکش فلز است. این واشرها در صنایع نفت‌وگاز، پتروشیمی، نیروگاه‌ها و سیستم‌های بخار و فرآیندی با فشار و دمای بالا به‌طور گسترده استفاده می‌شوند.

  • انواع رایج:
    • Spiral Wound Gasket (اسپیرال واند): لایه‌های مارپیچ فلزی و پرکننده غیرفلزی (مثلاً فلز استیل + فیلر گرافیت یا PTFE)، گزینه استاندارد برای فشار و دمای بالا.
    • Metal Jacketed Gasket (جکت‌دار): هسته غیرفلزی با روکش فلزی، مناسب محیط‌های خورنده یا دما بالا.
    • Kammprofile Gasket (کم‌پروفایل): فلز شیارخورده با لایه نازک پرکننده، آب‌بندی عالی و قابلیت استفاده مجدد در برخی شرایط.
  • کاربرد: صنایع نفت‌وگاز، پتروشیمی، نیروگاه‌ها.

3. واشرهای تمام‌فلزی (Metallic Gaskets)

واشرهای تمام‌فلزی برای فلنج، آب‌بندهایی ۱۰۰٪ ساخته‌شده از فلزات مقاوم مانند استیل ضدزنگ، مس، آلومینیوم، آلیاژهای نیکل (اینکونل، مونل) یا فولاد کربنی سخت هستند که برای فشارها و دماهای بسیار بالا طراحی شده‌اند. این نوع واشر که معمولاً در قالب حلقه‌های RTJ (Ring Type Joint) با مقطع بیضی یا هشت‌ضلعی، یا واشرهای لنز تایپ (Lens Type) و واشرهای موجدار فلزی ساخته می‌شوند، به جای فشرده شدن کامل مثل انواع نرم، با ایجاد تماس فلز با فلز در شیارهای خاص فلنج عمل آب‌بندی را انجام می‌دهند. به دلیل مقاومت فوق‌العاده مکانیکی و پایداری در محیط‌های خورنده یا شرایط بخار و سیالات دما–فشار بالا، این واشرها در چاه‌های نفت، خطوط انتقال فوق‌فشار، بویلرهای نیروگاهی، صنایع دریایی و تجهیزات حفاری به کار می‌روند.

  • انواع رایج:
    • Ring Type Joint (RTJ): حلقه‌های فلزی با مقطع بیضی یا هشت‌ضلعی، مناسب فشار و دمای بسیار بالا.
    • Lens Type Gasket: شکل عدسی، کاربرد در فشارهای خاص و اتصالات فلنج خاص.
  • مواد: فولاد ضدزنگ، آلیاژهای نیکل، مس، آلومینیوم، اینکونل، مونل.
  • کاربرد: فشار فوق‌العاده بالا، خطوط بخار فوق‌داغ، تجهیزات حفاری دریایی.

4. واشرهای خاص (Specialty Gaskets)

واشرهای خاص مورد استفاده در فلنج‌ها، دسته‌ای از آب‌بندهای مهندسی‌شده هستند که برای شرایط کاری ویژه یا الزامات فنی خارج از محدوده استاندارد طراحی می‌شوند. این گروه می‌تواند شامل واشرهای روکش‌دار با PTFE برای مقاومت حداکثری در برابر مواد شیمیایی خورنده، واشرهای عایق الکتریکی (Isolation Gaskets) برای جلوگیری از جریان القایی و خوردگی گالوانیک بین بخش‌های فلزی، واشرهای نرم‌فلزی با فیلر مخصوص برای دما یا فشار غیرمعمول، و حتی واشرهای چندلایه کامپوزیتی متناسب با کاربردهای محیطی شدید باشد. بسته به طراحی، این انواع ممکن است ترکیبی از فلز، پلیمر پیشرفته، الیاف معدنی یا روکش‌های ضدفرسایش را به کار گیرند. استفاده از این واشرها در صنایع شیمیایی سنگین، پالایشگاه‌ها، تأسیسات فراساحل، خطوط انتقال ویژه و تجهیزات فوق‌دقیق رایج است، جایی که آب‌بندی مطمئن، طول عمر زیاد و انطباق کامل با استانداردهای ایمنی حیاتی است.

واشر نسوز فلنج

  • Examples: واشرهای با روکش PTFE برای خورندگی شدید، واشرهای عایق الکتریکی برای خطوط لوله بین‌سازه‌ای، واشرهای نرم‌فلزی با فیلر سفارشی.
  • کاربرد: محیط‌های با فرسایش شیمیایی یا محدودیت‌های مکانیکی خاص.